Inleiding: veel verwarring tussen altviool en viool
Voor wie niet vertrouwd is met klassieke muziek zijn de altviool en viool op het eerste zicht nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Toch zijn er wel degelijk duidelijke verschillen tussen deze beide strijkinstrumenten, zowel in klank als in bouw en functie binnen een orkest of ensemble. In dit artikel leggen we je uit wat je moet weten om het verschil tussen een altviool en een viool te begrijpen.
Wat is een viool?
De viool is het kleinste en hoogste strijkinstrument binnen de vierledige familie van strijkers (viool, altviool, cello en contrabas). Ze heeft doorgaans vier snaren, gestemd in G, D, A en E, waarbij E de hoogste snaar is. Vanwege haar heldere en doordringende klank neemt de viool vaak de melodische lijn voor haar rekening in orkesten en kamermuziekgroepen. De viool geniet bovendien van een rijk repertoire, zowel in solowerken als in ensembleverband.
Wat is een altviool?
De altviool is iets groter dan de viool en produceert een warmere, donkere klank. Ze is gestemd in C, G, D en A, waardoor haar laagste snaar een kwart lager klinkt dan die van een viool. De bouw van de altviool is breder, en de bespeling ervan vraagt wat meer fysieke inspanning. De altviool heeft een ondersteunende rol in ensembles, vaak met binnenstemmen of harmonieuze ondersteuning, hoewel ook dit instrument solistisch repertoire heeft, zij het beperkter dan de viool.
Klankverschil tussen altviool en viool
De klank van een altviool is voller, warmer en minder scherp dan die van de viool. Dit maakt haar zeer geschikt voor lyrische binnenstemmen, maar minder voor snelle, virtuoze passages. De viool is helderder en scherper van toon, wat maakt dat zij vaak de hoofdmelodie speelt in klassieke werken. Door hun verschillende stemmingen hebben beide instrumenten een complementaire functie in strijkkwartetten en orkesten.
Fysieke verschillen tussen beide instrumenten
Uiterlijk zijn de verschillen subtiel maar aanwezig. De altviool is doorgaans tussen de 38 en 43 centimeter lang, terwijl de viool meestal 35 tot 36 centimeter meet. De klankkast van de altviool is ook dieper. Hierdoor vereist ze een aangepaste techniek en wordt ze dikwijls met een andere strijkstok bespeeld dan de viool. De altvioolstrijkstok is iets zwaarder en helpt bij het produceren van haar typische warme klank.
Welke moet je kiezen?
Of je nu viool of altviool wilt leren spelen hangt af van je muzikale voorkeur, je fysieke bouw en je rol in een ensemble. Wie houdt van melodische lijnen en solowerk zal wellicht meer aangetrokken zijn tot de viool. Wie liever warme harmonieën speelt en een minder opvallende maar even cruciale rol kiest, voelt zich misschien beter thuis bij de altviool.
Conclusie
Hoewel de altviool en de viool veel gelijkenissen vertonen, zijn ze qua klank, grootte en functie in de muziek behoorlijk verschillend. Beide instrumenten hebben hun eigen charme en unieke rol binnen de klassieke muziek. Door dit onderscheid te begrijpen, kun je met meer inzicht luisteren en spelen, en een meer geïnformeerde keuze maken bij het leren van een strijkinstrument.
