De basis: wat betekenen freelancer en zelfstandige?
In België worden de termen 'freelancer' en 'zelfstandige' vaak door elkaar gebruikt, maar toch zijn er enkele belangrijke verschillen. Een zelfstandige is iedereen die voor eigen rekening en zonder arbeidsovereenkomst werkt. Dit kan zowel iemand zijn met een eigen zaak als een éénmanszaak of iemand met een vennootschap. Een freelancer daarentegen werkt meestal op projectbasis voor verschillende opdrachtgevers, en is over het algemeen een zelfstandig ondernemer die zijn diensten aanbiedt aan bedrijven zonder bij hen in dienst te treden.
Juridisch en administratief: de juiste structuur kiezen
Een freelancer opereert in de meeste gevallen als een zelfstandige, vaak met een éénmanszaak. Wie echter kiest voor een meer complexe structuur, zoals een BV (besloten vennootschap), wordt ook beschouwd als zelfstandige, maar is juridisch een aparte entiteit. Freelancers starten doorgaans met een eenvoudige structuur om de administratie beperkt te houden. De keuze tussen een éénmanszaak en een vennootschap hangt af van factoren zoals inkomsten, risico’s en toekomstplannen.
Sociaal statuut
Zowel freelancers als zelfstandigen vallen onder het sociaal statuut van zelfstandigen. Ze betalen sociale bijdragen en bouwen zo sociale rechten op, zoals pensioen, kinderbijslag en gezondheidszorg. In tegenstelling tot werknemers hebben zelfstandigen geen recht op werkloosheidsuitkeringen of loondoorbetaling bij ziekte, tenzij zij hiervoor aanvullend verzekerd zijn.
Verschillen in werkwijze en sectoren
Freelancers werken vaak in sectoren zoals marketing, IT, schrijven, grafisch ontwerp en consulting. Ze zijn meestal actief op tijdelijke opdrachten en werken vaak op afstand. Ze worden ook vaak ingezet als tijdelijke vervanging of voor specifieke expertise. Andere zelfstandigen, zoals winkeluitbaters, kappers of aannemers, bouwen doorgaans een vaste klantenkring op en werken op een vaste locatie. Freelancers verkopen vooral hun tijd en expertise, terwijl andere zelfstandigen ook producten of vaste diensten aanbieden.
Belastingen en boekhouding
Zowel freelancers als andere zelfstandigen moeten zich registreren bij de Kruispuntbank van Ondernemingen en een btw-nummer aanvragen. Ze zijn verplicht boekhouding te voeren en hun inkomsten aan te geven bij de belastingdienst. Wel kunnen de verplichtingen verschillen afhankelijk van de gekozen ondernemingsvorm. Zo heeft een éénmanszaak minder complexe boekhoudkundige verplichtingen dan een vennootschap.
Wat is de juiste keuze voor jou?
Wie in België zelfstandig wil starten, moet goed nadenken over de eigen wensen, ambities en sector waarin men actief wil zijn. Als je op zoek bent naar flexibiliteit, variatie en je kennis en vaardigheden als dienst wilt verkopen aan verschillende opdrachtgevers, dan is freelancen wellicht de juiste keuze. Werk je liever met een vast klantenbestand of run je een handel of fysieke zaak, dan past het bredere statuut van zelfstandige beter bij je. In elk geval is het belangrijk om advies te vragen aan een boekhouder of ondernemingsloket bij het maken van je startkeuze.
