De eerste stappen naar freelancen in België
Steeds meer Belgen starten als freelancer naast hun voltijdse job. Het is een manier om je passie te testen, extra inkomen te genereren en je professionele vrijheid stap voor stap op te bouwen. Toch zit je al snel met vragen: mag dit wel van mijn werkgever, hoe regel ik mijn statuut en wat met belastingen?
Als lifestyle & business platform focust muzes.be op die combinatie van werk en leven. Freelancen naast je job raakt precies dat snijpunt: je bouwt een eigen business op, zonder meteen alles om te gooien.
Mag je freelancen naast je vaste job
Controleer je arbeidscontract
Voor je uurtarieven berekent of een website maakt, kijk je naar je arbeidscontract. Veel Belgische contracten bevatten een concurrentie- of nevenactiviteitsclausule. Die mag je niet zomaar negeren. Controleer of bijberoep expliciet verboden is, of enkel wanneer je rechtstreeks concurreert met je werkgever.
Werk je bijvoorbeeld in een marketingbureau en wil je privé marketingdiensten aanbieden aan soortgelijke klanten, dan is voorzichtigheid nodig. Kies in dat geval voor opdrachten in een andere niche of regio, of ga transparant in gesprek met je werkgever.
Belang van loyaliteit en transparantie
Zelfs als er geen clausule is, geldt de wettelijke verplichting tot loyaliteit. Dat betekent dat je je werkgever niet mag benadelen. Werk dus nooit voor klanten die actief door je werkgever worden bediend en gebruik geen bedrijfsinformatie, softwarelicenties of materiaal voor je freelancewerk.
In veel Belgische bedrijven is een eerlijk gesprek de beste start. Leg uit dat je een bijberoep wilt opbouwen, hoeveel tijd je eraan besteedt en wanneer je eraan werkt. Zo toon je dat je je voltijdse job ernstig blijft nemen.
Het juiste statuut kiezen: bijberoep als zelfstandige
Wanneer ben je zelfstandige in bijberoep
In België geldt je als zelfstandige in bijberoep wanneer je een hoofdactiviteit hebt als werknemer (of ambtenaar) en daarnaast een zelfstandige activiteit uitoefent. Je moet voldoende uren presteren in loondienst om dat statuut te behouden. Voor de meeste werknemers is een voltijds contract ruimschoots voldoende.
Je schrijft je in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen en sluit aan bij een sociaal verzekeringsfonds. Daar kies je expliciet voor zelfstandige in bijberoep. De sociale bijdragen liggen doorgaans lager dan bij een zelfstandige in hoofdberoep, omdat je al sociale rechten via je loon ontvangt.
Belastingen en administratie overzichtelijk houden
De inkomsten uit je freelanceactiviteiten komen bovenop je loon en worden samen belast. Om onaangename verrassingen te vermijden, is het slim om een deel van je inkomsten meteen opzij te zetten op een aparte rekening. Zo bouw je een buffer op voor je belastingaanslag.
Hou al vanaf dag één een eenvoudige administratie bij met facturen en uitgaven. Een spreadsheet kan volstaan in het begin, zolang je alles systematisch bewaart. Wie sneller wil groeien, kan een boekhouder inschakelen, maar dat is niet verplicht.
Freelancen zonder je lifestyle op te offeren
Grenzen bewaken tussen job, bijberoep en privé
De grootste valkuil voor Belgische freelancers in bijberoep is niet juridisch, maar persoonlijk: te weinig grenzen. Combineer je een veeleisende job met avond- en weekendwerk voor klanten, dan komt je welzijn al snel onder druk te staan.
Plan vaste momenten voor je freelancewerk en communiceer daar duidelijk over met klanten. Beloof geen deadlines die je alleen kunt halen door je slaap op te offeren. Zie je bijberoep als een marathon, niet als een sprint: duurzaam opbouwen geeft je de ruimte om na verloop van tijd eventueel soepel naar hoofdberoep over te stappen.
Op die manier wordt freelancen naast je job geen extra last, maar een bewuste stap naar meer vrijheid, financiële ademruimte en professionele zelfsturing, helemaal in lijn met de lifestyle & business visie van muzes.be.
